Chủng ngừa cho trẻ

Khi còn bé tôi thường nghe mẹ nói rằng “một năm khởi đầu từ mùa xuân, đời người khởi đầu từ tuổi trẻ vì vậy mẹ sẽ làm tất cả để con có một khởi đầu tốt nhất”. Với suy nghĩ non nớt của mình tôi thường thắc mắc tại sao đời người không bắt đầu khi mới được sinh ra. Những lúc như vậy, mẹ chỉ mĩm cười và trả lời “khi nào lớn con sẽ hiểu”. Đến bây giờ khi tóc đã đổi màu, tôi nhận ra những gì mẹ tôi nói là đúng. Đối với tôi, thời son trẻ là giai đoạn đầy ý nghĩa và để lại dấu ấn sâu sắc nhất trong cuộc đời. Tôi luôn thầm cảm ơn mẹ vì những gì bà đã chuẩn bị cho khởi đầu của tôi và không khỏi bật cười khi nhớ về thời thơ ấu của mình với hình ảnh của một thằng bé nước mắt lưng tròng mỗi khi được mẹ chở đến bệnh viện chủng ngừa và rồi hờn dỗi hỏi: “Mẹ ơi! mẹ không thương con hả mẹ, tại sao phải chích ngừa, sao để bác sĩ chích con đau quá…? Có bao giờ bạn đặt những câu hỏi như tôi không? Và bạn sẽ trả lời như thế nào nếu những “thiên thần” của bạn hỏi như vậy.

Trong thời đại Internet, mọi người đều dễ dàng tìm thấy lịch chủng ngừa cho trẻ chỉ đơn giản sau một cú “click chuột”. Vì vậy, tôi chỉ mong muốn được chia sẻ với các bạn một số câu hỏi các bà mẹ thường đặt ra khi đưa trẻ đến phòng khám hay các nhóc tỳ ở nhà thường thắc mắc mỗi khi đưa chúng đi chích ngừa.

ThS-BS Phạm Đình Nguyên- Bệnh viện Nhi Đồng 1

Q: Tại sao phải chích ngừa?

A: Chích ngừa không những giúp bảo vệ trẻ khỏi những bệnh nguy hiểm mà còn giảm khả năng lan truyền một số bệnh lây nhiễm trong cộng đồng.

Q: Thời điểm chủng ngừa tốt nhất cho trẻ?

A: Nếu có thể nên chủng ngừa cho trẻ ngay sau sinh.

Q: Có bao nhiêu vaccin trong chương trình tiêm chủng quốc gia?

A: Trong chương trình tiêm chủng quốc gia có 8 loại vaccine được chích ngừa theo trình tự thời gian là lao, viêm gan siêu vi, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não mủ, sởi.

Q: Bên cạnh chương trình tiêm chủng quốc gia, có nên chích ngừa thêm những vaccine khác cho trẻ không?

A: Tùy theo lứa tuổi, tình trạng sức khỏe của trẻ, điều kiện kinh tế và nơi sinh sống của gia đình mà có thể cho bé chích thêm vaccine để ngừa các bệnh lý như: Viêm màng não mủ và các bệnh lý do Hib, viêm màng não do não mô cầu A&C, viêm não Nhật Bản, Sởi-quai bị-Rubella,cúm, tiêu chảy do Rotavirus, viêm gan siêu vi A, thương hàn, ung thư cổ tử cung…

Q: Có phải sau khi được chích ngừa một bệnh, trẻ sẽ không bị mắc bệnh đó nữa hay không?

A: Sau khi chích ngừa, trẻ vẫn có khả năng mắc bệnh. Tuy nhiên do cơ thể đã được “tập luyện” trước nên mức độ bệnh thường nhẹ và nhanh chóng hồi phục hơn so với trẻ không được chích ngừa.

Q: Phải làm gì khi trẻ quấy khóc, sốt, vùng da nơi tiêm ngừa bị sưng đỏ sau chích ngừa?

A: Sau khi chích ngừa, trẻ thường quấy khóc và sốt nhẹ. Bạn không cần quá lo lắng mà chỉ cần cho bé dùng một số thuốc giảm đau hạ sốt thông thường như Tylenol, Hapacol...

5-10% trẻ bị sưng đỏ vùng da sau chích ngừa vài giờ hay vài ngày, đôi khi vùng da này sẽ bị nổi cục lên trong một vài tuần. Tuy nhiên hầu hết các trường hợp này đều sẽ tự hồi phục mà không cần điều trị.

Q:Nếu chẳng may bé bị bệnh khác và cần phải uống thuốc ngay sau khi chích ngừa, liệu thuốc có làm mất tác dụng của vaccin hoặc làm bé bệnh nặng hơn:

A:Sau khi chích ngừa, nếu bé bị bệnh , bạn cần thông báo cho bác sĩ biết tình trạng chích ngừa của bé để các bác sĩ định bệnh chính xác hơn và cho bé dùng thuốc phù hợp, không ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine và tình trạng sức khỏe của bé.

Q: Tại sao có những lúc bác sĩ từ chối không chích vaccine cho bé?

A: Mặc dù chích ngừa rất cần thiết, nhưng không phải bất cứ lúc nào bé cũng có thể chích ngừa được. Bạn cần thông báo cho bác sĩ tình hình sức khỏe trước khi chích ngừa. Thông thường bé vẫn có thể chích ngừa trong trường hợp trẻ suy dinh dưỡng, đang mọc răng, ho, sổ mũi, tiêu chảy, sốt nhẹ. Tuy nhiên không nên cho trẻ chích ngừa khi có bệnh lý mạn tính chưa được điều trị ổn định hoặc đang diễn tiến nặng, đang bị mắc những bệnh nhiễm trùng cấp tính, sốt cao, nhiễm trùng da, chàm, vừa mới khỏi bệnh hay đang trong giai đoạn hồi phục.

Mỗi khi nhìn thấy trẻ được bố mẹ đưa đi chích ngừa tôi thường nhớ đến lời mẹ nói "một người sẽ có khởi đầu tốt nếu có sức khỏe tốt và được nuôi dưỡng và giáo dục trong một môi trường thích hợp”.